Сделать свой сайт бесплатно

Реклама

Создай свой сайт в 3 клика и начни зарабатывать уже сегодня.

@ADVMAKER@

Piwer point

10.03.2012

Piwer point

Комментарии (1)Просмотров (619)


temurbek 10.03.2012 в 16:32

8.1. Компьютер такдимотлари. Microsoft Power Point дастури.

 

      Компьютер графикаси тушунчасига тухталадиган булсак, компютер графикаси деганда аввало биз турли хил расмларни ва чизмаларни, анимацияларни, хар хил эфектларни, овозларни узида мужассам этган. Шуни укув жараёнида, конференсияларда ва семинарларни утказишда замонавий техникани куллаш одий булиб колди.

       Намойиш етиш учун 35 миллиметрлик слайд плёнкаси ва ташки плёнкалар ишлатилиш одат тусига кирди. Кейинги вактларда рангли суюк кристалли панелллар таркалган булиб, бевосита компютер экранига уланади. Бундай презентацияларни тайёрлаш куп мехнат талаб килинадиган жараёнлардир. Шунинг учун дастур таминоти бозорида катор пакетлар пайдо булдики, улар презентасияларни барпо етиш ва утказиш ишларини соддалаштиришга ёрдам беради. Бундай дастур махсулоти вакилларидан бири бу Microsoft Power Point дастури дир.

       Microsoft Power Point дастури Windows кобиги остида яратилган булиб, ушбу дастур презентациялар (такдимот килиш, яъни таништириш) билан ишлаш учун енг кулай булган дастурий воситалардан бири хисобланади. Бу дастур оркали барча кургазмали куролларни яратиш ва баъзи жойларда эса маълумотлар базаси сифатида хам куллаш мумкин. Айрим холларда бу дастурларни мультимедиа воситаларидан бошкариш ва куллаб, намойиш этувчи курилмаларга юбориш вазифаларини хам бажариш мумкин. Дастурда ишлаш учун биз янги булган асосий тушунчалар билан танишайлик.

       Презентация - бу слайдлар ва махсус еффектлар туплами булиб, уларни екранда курсатиш, таркатиладиган материал, маъруза режаси ва конспект шаклида битта файлда сакланади.

       Слайд - бу презентацияни алохида кадири булиб, матнни, сарлавхаларини график ва диагграмаларни уз ичига олади. Power point воситалари билан барпо етилган слайдларни ок-кора ёки рангли принтерда чоп етиш ёки махсус агентлиги ёрдамида 35 миллметрли слайдларни фотопленкаларда тайёрлаш мумкин.

       Таркатиладиган материал - кулай шаклда босиб чикарилган ва танишиш учун муллжаланган материаллар. Улар бир бетда икки, турт ёки олти слайдлар чоп этилган булади.

       Маруза конспекти - Power Point да презентация устида ишлаш жараёнида яратилган маъруза конспекти. Чоп этиш вактида маъруза конспектининг хар бир бетида слайд ва текстнинг мазмунини тушунтирувчи кичиклаштирилган тасвир чикарилган булади.

       Презентация структураси (тузилиши) - факатгина слайд сарлавхасини, шунингдек график тасвирсиз асосий матнни ва махсус шакиллантириши ичига олган хужжат.

       Power Point дастурини ишга тушириш. Бу дастурни ишга тушириш учун Windows нинг "Пуск" менюси ичидаги "Программы" булимидан "Microsoft Power Point" буйрукни танлаймиз. Шундан кейин экранда куйидаги ойна хосил килинади.

 

       Ушбу ойна куйидаги булимлардан иборат: Мастер автосодержания, Шаблон оформления, Пустую презентацию, Открыть презентацию .

       Агар сиз биринчи - Мастер автосодержания булимини танласангиз у холда компьютер сизга янги такдимот турини, таркибини ва ташки куринишини (рангли жихозланишини) танлаб, уни яратишга кадам ва кадам ёрдам беради.

 

       Агар сиз иккинчи - Шаблон оформления булимини танласангиз у холда компьютер сизга факат ташки куринишини (рангли жихозланишини) танлаб, уни яратишга ёрдам беради.

 

       Агар сиз учинчи - Пустую презентацию булимини танласангиз у холда компьютер сизга янги буш такдимотни яратишга ёрдам беради.

 

       Ва нихоят агар сиз туртинчи - Открыть презентацию булимини танласангиз у холда компьютер сизга илгария яратилган такдимотни пастдаги руйхатдан танлаб кайта очишга ёрдам беради.

       Такдимотни тахрирлаганимизда ва у билан ишлашни бошлаганимизда дастур ойнаси куйидаги куринишида булади.

 

       У Файл, Правка, Вид, Вставка, Формат, Сервис, Показ слайдов, Окно, Помощь меню булимларидан, Стандартные, Форматирование ва бошка ёрдамчи тугмалар (асбоблар) сатрларидан, иш сохасидан ва маълумотлар сатридан иборат. Ёрдамчи тугмаларнинг куп кисми бизга бошка Microsoft Office дастурлари (Word, Excel ва Access )оркали таниш, шунинг учун факат Power Point га мансуб тугмаларга алохида тухтаймиз.

Power Pointга мансуб ёрдамчи тугмалар

  1. - Такдимотга янги буш слайд кушиш. Ушбу тугма танлангандан кейин экранда ойна оркали янги слайд турини танлашни бизга таклиф этади.
  2. - Такдимот слайдларини шакллантиришда Power Point нинг ташки куринишини (рангли жихозланишини) узгартириш ёрдамчисини ишга тушириш.
  3. - Такдимотни структура режимида курсатганда, слайдлар сарлавхалари ва барча асосий матиннларининг курсатиш ёки курсатмаслигини таъминлайди.
  4. - Такдимотни структура режимида курсатганда, слайдлар сарлавхалари ва барча матиннларининг жихозланишини (ташки куринишини) курсатиш ёки курсатмаслигини таъминлайди.
  5. - Танланган матн объектнинг харфларини сояли (с тенью) ташки куринишига утказиш.
  6. - Танланган матн объектнинг харфларини битта кадамга катталаштириш.
  7. - Танланган матн объектнинг харфларини битта кадамга камайтириш.
  8. - Слайд объектларининг пайдо булишини аниклайдиган анимация еффектларини созлаш мулокот ойнасини экранга чикариш.
  9. - Слайд объектларининг унг томондан катталашиб, автомобиль овози билан пайдо булиши анимация еффекти.
  10. - Слайд объектларининг чап томондан катталашиб, хуштак овози билан пайдо булиши анимация еффекти.
  11. - Слайд объектларининг уртадан, катталашиб фотокамера овози билан пайдо булиши анимация еффекти.
  12. - Слайд объектларининг уртадан, ёруглантириб пайдо булиши анимация еффекти.
  13. - Слайд объектларининг унг бурчакдан харфма-харф пайдо булиши анимация еффекти.
  14. - Слайд объектларининг харфма-харф, ёзув машинаси овози билан пайдо булиши анимация еффекти.
  15. - Слайд объектларининг унг томондан карама-карши пайдо булиши анимация еффекти.
  16. - Слайд объектларининг юкоридан сузма-суз пайдо булиши анимация еффекти.

Саволлар:
1. ?
2. ?


8.2. Microsoft Power Point тезкор тугмалари. Такдимотни созлаш.

 

       Компьютерда ишлаш вактимизда хар хил вазиятлар булиши мумкин. Шулардан энг куп учрайдиган бу сичкончанинг носозлиги. Фойдаланувчиларнинг катта кисми эса уш бу курилма оркали асосий амалларни бажаришади, ва шу сабали шунака вазиятларда иш тухтаб ёки секинлаб колади.

       Шунака вазиятни ечиш учун бизга тезкор тугмалар ёрдам беришади. Тезкор тугмалар ёрдамида биз бирор бир сичконча билан бажариладиган амални клавиатура ёрдамида тезкор бажара оламиз. Шунинг учун уш бу тугмаларни билиш фойдаланувчиларга талаб деб куйилади. Куйидаги руйхатда Microsoft Power point дастурининг асосий тезкор тугмалар курсатилган:

1. CTRL+N - Янги такдимот файлини яратиш.
2. CTRL+M - Такдимотга янги буш слайд кушиш.
3. CTRL+D - Такдимотга актив слайд нусхасини кушиш.
4. CTRL+ENTER - Слайднинг кейинги элементини тахрирлаш
5. CTRL+O - Илгари яратилган такдимот файлни кайта очиш
6. CTRL+W - Экранда очик булган такдимот файлни беркитиш
7. CTRL+P - Такдимотни когозга босмага чикариш
8. CTRL+S - Такдимот файлни саклаш.
9. F5 - Такдимот намойишини ишга тушириш
10. ALT+F4 - Microsoft PowerPoint дастуридан чикиб кетиш
11. CTRL+F - Матн кисмини кидириш
12. CTRL+H - Топилган матнни бошка матн билан алмаштириш
13. CTRL+K - Гиперйулланма кушиш
14. F7 - Имло хатоларни текшириш
15. ESC - Охирги узгариш ёки тугалланмаган харакатни бекор килиш
16. CTRL+Z - Охирги харакатни бекор килиш
17. CTRL+Y - Бекор килингин харакатни кайтариш
18. CTRL+SHIFT+F - Слайднинг танланган объект харфлар шаклини узгартириш
19. CTRL+SHIFT+P - Слайднинг танланган объект харфлар катталигини узгартириш
20. CTRL+SHIFT+> - Слайднинг танланган объект харфлар катталигини битта кадамга катталиштириш
21. CTRL+SHIFT+< - Слайднинг танлаган объект харфлар катталигини битта кадамга камайтириш
22. CTRL+T - Слайднинг танлаган объект харфлар ташки куринишини (Формат менюсидаги Шрифт буйруги) узгартириш.
23. SHIFT+F3 - Харфлар регистрини узгартириш
24. CTRL+B - Калин харфлар режимига утиш
25. CTRL+U - Тагичизикли харфлар режимига утиш
26. CTRL+I - Ётик харфлар режимига утиш
27. CTRL+ПРОБЕЛ - Харфлар узгартирилган ташки куринишини бекор килиш
28. CTRL+SHIFT+C - Харфлар ташки куринишини хотирага олиш
29. CTRL+SHIFT+V - Харфлар ташки куринишини хотирадан чикариш
30. CTRL+E - Абзацни уртадан ростлаш
31. CTRL+J - Абзацни икала томондан буйича ростлаш
32. CTRL+L - Абзацни чап томон буйича ростлаш
33. CTRL+R - Абзацни унг томон буйича ростлаш

8.3. Microsoft Power Point дастури такдимотни созлаш.

       Агар сиз тайёр такдимотнинг слайдларини анимациялаштирмокчи булсангиз, у холда керакли слайдга утиб тугмани босишиз керак ва шунинг натижасида экранда НАСТРОЙКА АНИМАЦИИ ойнаси хосил килинади. У куйидагича булади:

 

       Бу ойнада биз ПОРЯДОК И ВРЕМЯ кисмида анимациялаштириш тартибини хамда ишга тушиш вактини ва турини (сичконча ёки вактга кура) курсатамиз, ВИДОИЗМЕНЕНИЕ кисмида эса анимация турини, ВИДОИЗМЕНЕНИЕ В ДИАГРАММЕ кисми ёрдамида эса диаграммаларни анимациялаштириш имкониятлари курсатилган, НАСТРОЙКА МУЛЬТИМЕДИЯ кисми эса слайдни мусика билан жихозлаш имкониятларини беради. Бу ойнадаги ПРОСМОТР тугмаси ёрдамида биз килинган узгаришларни тайёр холатини куришимиз мумкин.

       Шу билан бирга биз слайдларни рангли жихозланишини узгартиришимиз мумкин. Бунинг учун дастур менюсининг ФОРМАТ булимидаги ЦВЕТОВАЯ СХЕМА буйругини танлаймиз, натижада куйидаги ойна хосил килинади:

 

       Ушбу ойнада куракли рангли жихозланишни танлаймиз ва уни ёки хамма (ПРИМЕНИТЬ КО ВСЕМ) ёки факат шу слайдга (ПРИМЕНИТЬ) тегишли деб танлашимиз мумкин.

       Меню ФОРМАТ нинг ФОН буйруги ёрдамида эса слайдларнинг орка рангини узгартиришимиз мумкин. Шу менюсининг ШАБЛОНЫ ОФОРМЛЕНИЯ буйруги ёрдамида эса слайдларнинг тайёр ранг ва шрифтлар жихозланиш холатларини танлашимиз мумкин.

 

       Агар сиз такдимот ичида слайдларни бир бири билан алмашиш турини узгартирмокчи булсангиз у холда ПОКАЗ СЛАЙДОВ менюси ичидаги СМЕНА СЛАЙДОВ буйругини танлаймиз. Натижада пайдо булган ойнада биз слайдларни алмашиш эффектини, тезлигини, вактини ва товуш билан жихозланишини танлаймиз.

 

       Такдимотнинг слайдларининг уртасида харакатланишни осонлаштириш учун биз хар хил бошкариш тугмаларидан фойдаланишимиз мумкин. Бунинг учун ПОКАЗ СЛАЙДОВ менюсидаги УПРАВЛЯЮЩИЕ КНОПКИ буйругидан фойдаланамиз. Ушбу буйрукни танлаганимиздан кейин бизга куйидаги тугмалар вариантлари такдим этилади.

 

       Шулардан керакли тугма турини танлаб сичконча ёрдамида слайдда шу тугмани яратамиз. Тугма ярата булганимиздан кейин экранда НАСТРОЙКА ДЕЙСТВИЯ ойнаси хосил килинади. Бу ойнада биз ёки тугмага сичконча билан босганимизда ёки сичконча билан тугмага курсатганимизда харакатни бошлаш ва кайси харакатни бошлашни (такдимот ичида харакатланиш, дастурни ишга тушириш ва кайси товуш билан уни жихозлаш) курсатамиз.

       Такдимот яратилгандан кейин биз меню ПОКАЗ СЛАЙДОВ менюсидаги НАСТРОЙКА АНИМАЦИИ буйругини танлаймиз. Бу буйрук ойнаси ёрдамида биз такдимотни проектор ёрдамида бошкариш йулини (курсатувчи томонидан тулик экран ёки ойна холатида, кетма кет тушунтирилишсиз хамда анимациялаштиришсиз васлайдларни алмаштириш йулини курсатамиз)

 

       Такдимот тайёр булгандан кейин уни ишга туширишимиз мумкин. Бунинг учун ПОКАЗ СЛАЙДОВ менюси ичидаги НАЧАТЬ ПОКАЗ ёки F5 тугмасини босамиз.

8.4. Microsoft Power Point дастурнинг менюси.

 

       Power Point такдимотлар мухарририниг менюси ойнани юкори кисмида жойлашган булиб у 8 булимдан иборат: Файл, Правка, Вид, Вставка, Формат, Сервис, Таблица ва Окно. Бу булимлар ёрдамида биз такдимот, слайд ва уларда жойлашган хар хил матн, расм хамда бошка исталган объектлар устидан хар хил амалларни бажаришимиз мумкин. Энди бу булимлар билан якинрок танишайлик.

Файл меню
командаларининг мазмуни:

Создать… - Янги, илгари мавжуд булмаган такдимотни яратиш (буш, рангли жихозланган ёки, тайёр шаблондан фойдаланиб).
Открыть… - Мавжуд булган (олдин яратилган) такдимотни куриш ёки узгартириш учун очиш
Закрыть - Экранда очик булган такдимотни беркитиш.
Сохранить - Экранда очик булган такдимотни саклаш
Сохранить как… - Экранда очик булган такдимотни янги ном остида саклаб куйиш ёки бошка бир каталогга нусхасин жойлаштириш.
Сохранить в формате НТМL… - Экранда очик булган такдимотни хотирага гипертекст куринишида саклаб куйиш.
Параметры страницы… - Ишчи сахифасини форматлашга оид параметрлардан иборат диалог ойнасини хосил килиш.
Предварительный просмотор - Босмага тайёрланган такдимотни сахифага жойлашишини олдиндан куриш.
Печать - Такдимот файлни босмага чикаришга оид параметрлардан иборат диалог ойнасини хосил килиш.
Отправить - Файлни бошка компьтерга жунатиш
Свойства - Файл хакида маълумотлар саклаш

Правка менюси
командаларининг мазмуни:

Отменить изменения - Маълумотларни узгартиришга олиб келган охирги бажарилган харакатни бекор килиш (оркага кайтиш).
Повторить - Бекор килинган харкатни кайтариш (олдинги куринишга кайтиш)
Вырезать - Танлаб олинган слайд объектнинг нусхасини хотирага кучириб (киркиб) олиш.
Копировать - Танлаб олинган слайд объектнинг нусхасини хотирага олиш
Вставить - Хотирада жойлашган слайд объектнинг чикариб курсор турган жойига куйиш.
Специальная вставка - Хотирада жойлашган слайд объектнинг курсор турган жойига хар хил куринишда чикариш.
Очистить - Слайднинг танлаган объект ичини ёки ёзувларни ташки куринишини тозалаш.
Выделить всё - Бутун слайдда жойлашган объектларни танлаш
Дублировать - Танланган слайд объектининг нусхасини яратиш
Удалить слайд - Танланган слайд объектини учириш
Найти… - Бутун слайдда суз ёки сузлар кетма кетлигини кидириб топиш командаси.
Заменить… - Бутун слайдда суз ёки сузлар кетма кетлигини кидириб топиб бошкасига алмаштириш командаси.

Вид менюси
командаларининг мазмуни:

Обычный - Такдимотнинг оддий куринишига утиш
Сортировщик слайдов - Слайдлар руйхати куринишига утиш
Страницы заметок - Слайдлар кичиклаштирилган холатига утиш
Показ слайдов - Слайдар такдимотини куриш
Образец - Такдимотни тайер шаблон куринишига утиш
Черно белый - Ок кора холатига утиш
Миниатюра - Кичиклаштирилган холатга утиш
Панели инструментов - Экранда ихтиёрий ёрдамчи тугмалар (асбоблар панели) сатрини хосил килиш ва Настройка тугмаси оркали бу панелларга янги тугмалар жойлаштириши мумкин.
Линейка - Чизгичларни экранда куриниши ёки куринмаслигини таъминлайди.
Направляющие - Слайднинг уртасини курсатиш
Колонтитулы - Юкори ёки пастки колонтитулларни яратиш, куриш ва уларни тахрирлаш
Примечание Слайднинг танланган элементига изох кушиш
Маштаб Слайдларни куриниши фоизини узгартириш

Вставка менюси
командаларининг мазмуни:

Создать слайд - Янги буш слайд яратиш
Дублировать слайд - Экранда куриниб турган слайд нусхасини яратиш
Номера слайда… - Слайдга номерини кушиш
Дата и время… - Слайдга автоматик равишда бугунги кун ва вактни хакида маълумотни кушиш
Символ… - Слайдга хар хил белгиларни кушиш (масалан: © ® § ¼ ± ³ ² ¢ € )
Примечания - Слайднинг белгиланган элемент мазмуни хакида изохларни яратиш (изох сичкончани шу элементга курсатганингизда экранда хосил булади)
Слайды из файлов… - Ташки жойлашган бошка файлдан слайд кушиш
Слайды из структуры… - Тайер структурадан слайд кушиш
Рисунок - Бу команда ёрдамида слайдга расмлар ва хар хил график объектлар куйилади.Уш бу гурухда: Картинки - тайёр расимлар колекциясидан, Из файла - компьютерда сакланувчи расмни, Автофигуры - тайёр график шакллар, Объект Word Art - график жихозланган матн ва хоказо…
Надпись - Матнга устки ёзув кушиш. Устки ёзув слайдда эмас балки алохида катламда яратилади ва уни варака буйлаб силжитиш мумкин.
Фильм и звук - Слайдга видео ёки аудио объектни кшиш
Таблица - Слайдга жадвал кушиш
Объект - Бу команда умумлашган команда булиб, у алохида файлларда сакланувчи Рисунок, Карта ва бошка бир канча мураккаб объектларни документига куйишга хизмат килади.

Формат менюси
командаларининг мазмуни:

Шрифт - Матнга тегишли хусусиятларни узгартириш
Список - Матнни руйхат холатига утказиш ва руйхат куринишини куриш ва узгартириш
Выравнивание - Слайд чегаралари буйича объектларни жойлаштириш
Интервалы - Слайдда объектлар уртасидаги масофани узгартириш
Регистр - Слайднинг ичидаги объектнинг харфлар регистирини узгартириш
Замена шрифтов - Объект харфлар шаклини бошкасига узгартириш
Разметка слайда - Слайд турини узгартириш
Цветовая схема - Слайд рангли жихозланишини узгартириш
Фон - Слайд орка рангини узгартириш.
Применить шаблон оформления - Тайёр шаблон рангли жихозланишига утказиш.
Цвета и линии - Слайднинг танланган элементнинг ранг ва чизиклар хусусиятларини узгартириш.
Прототип - Такдимот элементларини тайёр холатларни куриш ёки узгартириш.

Сервис менюси
командаларининг мазмуни:

Орфография… - Такдимотнинг имло хатоларини текшириш тизимини ишга туширади.
Язык - Хатоларни текшириш тилини узгартириш ёки танланган сузга синоним топиш.
Сравнение и слияние презентаций - Иккита такдимотни бир бирига кушиш
Совместная работа - Битта такдимотни бошка компьютер билан бирга яратиш
Макрос… - Мавжуд макрослар билан ишлаш ёки янгиларини яратиш.
Шаблоны и надстройки… - Документ параметрларини узгартириш
Настройка… - Ёрдамчи тугмалар панелларини, меню булимларини экранда куринишини ёки тартибини созлаш, клавиатурадан бажариладиган амалларни узгартириш.
Параметры… - Дастурнинг асосий параметрларини узгартириш ва унинг ишлаш холатларини созлаш.

Показ слайдов
командаларининг мазмуни:

Начать показ - Слайдлар такдимотини бошлаш
Настройка времени - Слайдлардаги объектларни пайдо булиш вактини созлаш
Звукозапись - Слайдга товуш тайёрлаш
Настройка презентации - Такдимотни ишга тушиш ва ишлаш холатларни созлаш
Управляющие кнопки - Бошкариш тугмаларини кушиш
Настройка действия - Объектга мос харакатни танлаш
Встроенная анимация - Тайёр анимациялаштиришдан фойдаланиш
Настройка анимации - Такдимотни ичидаги слайд объектларнинг анимация ва аудио имкониятларини созлаш ва улар тартибини курсатиш
Просмотр анимации - Слайднинг анимациясини куриш
Смена слайдов - Слайдларни бир бири билан алмашиш холатини танлаш
Скрыть слайд - Слайдни куринмас килиш
Произвольный показ - Слайдни ихтиёрий тартибда курсатиш

Окно менюси
командаларининг мазмуни:

Новое - Такдимот файлни иккита ойнада курсатилишини таминлаш.
Упорядочить все - Хамма очик такдимот файллар ойналарини экранда ёнма-ён куринишини таминлаш.
Каскадом - Хамма очик такдимот файллар ойналарини экранда устма-уст куринишини таминлаш.
Следующая область - Кейинги соха ёки слайд объектига утиш.

       Юкоридаги буйрукларни куп кисмини биз ёрдамчи ёки тезкор тугмалар ёрдамида бажаришимиз мумкин. Шунинг учун вактни тежаш максадида куп компьютер фойдаланувчилари меню хизматларидан кам фойдаланишади.

8.5. Анимация дастури Macromedia Flash. Дастурнинг асосий иш сохалари ва тушунчалари.

 

 

       Macromedia Flash дастури ёрдамида хам анимация ва такдимот файлларни яратишимиз мумкин. Аммо Power Point га караганда Macromedia Flash дастурда яратилган анимация файллари тулик сиз томонингиздан яратилади ва анимациялаштирилади. Шу билан биргаликда бу дастурда актив элементлар билан ишлаш ва дастурлаш имкониятлари мавжуд. Асосан Macromedia Flash дастурида кичик анимация файллари (клиплар), Интернет сахифалар, электрон кулланмалар ва ... Flash дастурда яратилган файллар узининг оригинал, ишлаш соддалиги , яратилиш мураккаблиги, тезкорлиги, мультимедия жихозланганлиги ва хажм буйича кичиклиги билан кузга ташланишади.

       Дастурни ишга тушириш учун Windows нинг ПУСК тугмасининг ПРОГРАММЫ булимининг Macromedia грурухи ичидаги Macromedia Flash буйругини танлаймиз. Натижада экранда куйидаги дастур ойнаси хосил килинади.

 

       Flash дастурида ишлаш учун биз бир нечта янги тушунчалар билан танишимиз зарур. Булар: Flash белгиси, график тасвир (символ), анимацион клип, актив тугма, сцена, кадр, бошкарув кадр, вакт-чизгичи, ва катлам.

 

       Вакт-чизгичи (TimeLine - Временная шкала) - Flash дастурида анимация харакатларни яратишида асосий иш куроли. Ушбу сохада катлам ва кадрларни куришимиз ва улар устидан хар хил амалларни бажаришимиз мумкин. Вакт-чизгич оркали катламларни жойлашуви ва тури, кадрлар тури (бошкарув ва автоматик яратилган кадрлар) ва улардаги action дастурлаш скриптлар мавжудлигини куришимиз ва созлашимиз мумкин.

       Ушбу соханинг чап томонда катламлар сохаси, унг томода эса шу катламлардаги кадрлар сохалари жойлашган.

Вакт-чизгичнинг чап (катламлар) томони

- устуни катлам куриниши ёки куринмаслигини,
- устуни катламни узгартириш мумкинлиги ёки мумкин эмаслиги ва
- устуни катлам элементлари тулик ёки факат чегаралари куринишини узгартиришга ёрдам беради.
- тугмаси янги катлам яратиш,
- тугмаси харакат траекторияси катламни яратиш,
- тугмаси катламлар учун папка яратиш,
- тугмаси эса танланган катламни учириш амалларни бажаради.

Вакт-чизгичнинг унг (кадрлар) томони

Вакт-чизгичнининг унг томоннинг пастки кисмидаги жойлашган
- сохаси бош кадрга утиш, кушни кадрларни ёки улар чегараларини курсатиш хамда бир нечта кадрларни бир пайтда тахрирлаш тугмалари,
- сохаси эса нечанчи кадр танланган, кадрлар тезлиги ва нечанчи секундда жойланишимизни курсатувчи тугмалари.

 

       Катлам (Layer - Слой) - хар бир график мухаррирларидек Flash дастурида хам катламлардан фойдаланамиз. Кайси катлам юкорида жойлашган булса шу катлам объектлар бошкалар устида курсатилади. Катламни куринмас ёки узгартирувчан эмас холатга утказиш мумкин. Катламлар оддий, харакат траектория катлами ёки маска (пайдо булиш) катлам куринишида булиши мумкин. Бир вактдаги бир нечта хар хил харакатлар учун хар хил катламлар керак.

 

       Кадр (Frames - Кадр) - Flash ва купкина анимацион мухаррирлар хамда видео монтаж дастурлар асосида кадрлар кетма кетлиги жойлашган. Кадрни сиз узингиз чизиб яратишингиз ёки дастур уни узи автоматик яратиши мумкин. Кадрлар ичида бошкарув кадр (keyframes - ключевой кадр) тушунчаси мавжуд булиб, у харакат траекториясининг нукталарини белгилайди. Автоматик яратилган кадрлар эса икки хил булади: шакллар геометриясини узгариши (shape tweening) ёки бошкарув кадрлар узгариши (motion tweening) асосида яратилган кадрлар .

Кадрлар устидан бажариладиган асосий амаллар

F7 ёки Вставка менюсида Вставить пустой ключевой кадр (Insert blank keyfrme) - актив катламда янги буш бошкарув кадр яратиш.
F6 ёки Вставка менюсида Ключевой кадр (Insert keyframe) - актив катламда кейинги бошкарув кадрини яратиш
Shift+F6 ёки Вставка менюсида Очистить ключевой кадр (Clear keyframe) - актив катламда танланган бошкарув кадрини тозалаш
F5 ёки Вставка менюсида Кадр (Insert frame) - актив катламда буш кадрини яратиш
Shift+F5 ёки Вставка менюсида Удалить кадр (Remove frames) - актив катламда танланган кадрини тозалаш

 

       Белгилар (Symbol - Символ) - Flash дастурнинг асосий элементларидан бири. У оддий график ёки бир нечта катламдан иборат муракаб график тасвир (graphic), анимациялашган клип (movie clip) ёки актив тугма (button) куринишида булиши мумкин. Хар битта белги уз ичига бир нечта бошка белгиларни олиши мумкин булганлиги сабабли Flash дастурида ишлаш жуда кулай. Янги белги яратиш учун Ctrl+F8 ёки Вставка менюсида Новый символ (New symbol) буйригини танлаймиз. Натижада янги белгининг яратиш мулокот ойнаси чикади, ушбу ойнада биз белги турини (график тасвир - graphic, ёки актив тугма - button) танлаймиз ва ОК тугмасини босамиз. Янги белгини бошка йул билан хам яратиш мумкин. Агар бирор бир тасвир кисмини сичконча билан танлаб F8 ёки Вставка менюсида Преобразовать в символ (Convert to Symbol) буйригини танласангиз, у холда Flash шу тасвир асосида сиз танлаган турига мансуб янги белги яратади

Белгининг турлари

График тасвир (graphic) - битта кадрдар ва битта ёки бир нечта катламлардан иборат белги.
Актив тугма (button) - туртта кадрдан (Up, Over, Down, Hit) ва битта ёки бир нечта катламлардан иборат белги. Up - тугма оддий куриниши, Over - сичконча курсори тугмага курсатиб турган куриниши, Down - сичконча курсори тугмага курсатиб босилиб тугран куриниши, Hit - тугма активлашиш соханинг куриниши.
Анимациялашган клип (movie clip) - чекланмаган кадрдар ва катламлардан иборат белги. Ушбу белги уз ичига бир нечта бошка белгиларни (график тасвирлар, актив тугмалар ва бошка анимацион клипларни) олиши мумкин.

 

       Белгилар кутубхонаси (Библиотека - Library) - хар хил турдаги белгилар билан ишлаш учун Flash нинг махсус ойнаси. Уни экранга чикариш учун Ctrl+L ёки F11 ёки Окно менюсининг Библиотека (Window Library) буйругини танлашимиз керак. Ушбу ойна оркали биз барча белгиларни куришимиз, уларни тахрирлашимиз, янги яратишимиз ва учиришимиз, хамда уларни кадрлар кушишимиз мумкин.

       Анимация (Анимация - Animation) - Flash дастурнинг асосий харакатлари. Анимация 2 хил булади: кадрли (покадровое создание) ва автоматик(автоматическое создание промежуточных кадров). Кадрли анимация факат бошкарув кадрлардан иборат булади. Автоматик анимация (tweening) бошкарув хамда автоматик равишда яратилган оддий кадрлардан иборат булади. Flash дастурда икки хил автоматик анимация тури мавжуд: шакллар геометриясини узгариши (shape tweening) ёки бошкарув кадрлар узгариши (motion tweening) асосидаги анимация. Хар хил анимация турларини яратиш ва уларни тахрирлаш асослари билан биз кейинги мавзуларда танишамиз.

8.6. Macromedia Flash дастурининг иш куроллар сохаси.

       Дастурнинг яна бир асосий иш сохалардан бири бу - иш куроллар тугмалар сохаси. У ёрдамида биз хар хил график шаклларни яратишимиз ва улар устидан хар хил амалларни бажаришимиз мумкин булади. Ушбу сохада иш курол тугмалари пастида чизиклар рангини ва орка рангини узгартириш сохалари, хамда танланган иш курол хусусиятларини созлаш сохаси жойлашган. Хар битта иш курол узининг имкониятларига, холатларига ва хусусиятларига эга. Масалан рангни шакл ичига беришда: тулик чекланган шакл, тулик чекланмаган шакл ва бутунлай чекланмаган шакл холатида ишлаш мумкин. Ушбу кушимча холатлар ва хусусиятлар тугма маъносидан кейин кавсларда курсатилган.

8.7. Macromedia Flash дастурида анимация яратиш.

       Flash дастурида анимация икки хил булади: кадрли (покадровое создание) ва автоматик(автоматическое создание промежуточных кадров). Автоматик анимация шакллар геометриясини узгариши (shape tweening) ёки бошкарув кадрлар узгариши (motion tweening) асосидаги анимация турларга булинади.

Бошкарув кадрлар узгариши (motion tweening) асосидаги яратилган анимация.

       Шу турдаги анимацияни яратиш учун биз битта бошкарув кадрни яратамиз ва унга белги кушамиз. Масалан бошкарув кадрда айлана чизилади ва у график тасвир белги турига F8 ёки Вставка менюсида Преобразовать в символ (Convert to Symbol) буйриги ёрдамида утказилади. Ёки Ctrl+F8 ёки Вставка менюсида Новый символ (New symbol) буйригини танлаб янги белги яратамиз ва Белгилар кутубхонаси ёрдамида уни бошкарув кадрга кушамиз.

 

       Энди белги жойлашган бошкарув кадрни сичкончанинг унг томондаги тугма ёрдамида танлаб Creat motion tweening ёки Вставить менюсининг шу номли буйругини танламиз. Шу харакатлар натижасида бошкарув кадр ранги кук рангга узгаради. Энди сичконча билан янги кадрни танлаймиз, (масалан 25-чи кадрни) ва F6 ёки Вставка менюсида Ключевой кадр (Insert keyframe) актив катламда кейинги бошкарув кадрини яратиш буйругини танлаймиз. Натижада 25-чи кадрда кук рангли бошкарув кадр хосил килинади ва шу кадргача биринчи бошкарув кадрдан стрелка хосил килинади. Биринчи бошкариш кадрдан иккинчи бошкариш кадргача кадрлар кук рангда автоматик хосил килинади. Охирги харакатимиз - бу иккинчи бошкариш кадрдаги белгини узгартириш (чузиш, айлантириш, катталаштириш, кичкиналаштириш ёки кадрдаги жойланишини узгартириш). Энди клавиатурадаги Enter тугмасини босамиз ва биз яратган анимацияни куришимиз мумкин.

 

Шакллар геометриясини узгариши (shape tweening)асосидаги яратилган анимация.

       Шу турдаги анимацияни яратиш учун биз бошкарув кадрлар узгариши (motion tweening) асосидаги яратилган анимация хосил киламиз. Факат энди охирида иккинчи катламдаги белгини бутунлай учириб унинг урнига квадрат чизамиз. Шу харакатимиздан кейин кадрлар ранги нормал рангга кайтади. Кейин биринчи ва иккинчи бошкарув кадрлардаги график тасвир белгини Ctrl+B ёки Изменить менюсидаги Разделить отдельно (Breack appartack) буйруги ёрдамида алохида шаклларга булиб чикамиз.

       Энди аввал биринчи бошкарув сичконча чап тугмаси билан танлаб Свойства (Proprties) ёки Ctrl+F3 ёки Окно менюсининг шу номли буйругини танламиз. Натижада мулокот ойнаси хосил килинади ва унда Tweening сохасида Motions урнига Shape холатини танлаймиз. Шу натижасида бошкарув кадр ранги яшил рангга узгаради. Энди иикинчи бошкару кадрни хам сичконча билан танлаб анимация турини Motions дан Shape га узгартирамиз ва охирида клавиатурадаги Enter тугмасини босамиз ва биз яратган анимацияни куришимиз мумкин.

 

       Куришимиз мумкин иккала анимацияларда хам иккита бошкариш кадрлар уртасидаги масофа кадрларни компьютер узи автоматик яратган ва анимация тугри чизик буйича харакатланяпти. Аммо агар бизга харакат траектория буйича бажарилиши керак булса, у холда нима килиш керак? Бундай анимацияларни хосил килиш учун бизнинг катламимиз устида махсус харакат траектория катламини яратиш керак булади. Ва шу катламда калам билан кийшик траектория чизигини чизамиз. Натижани куриш учун клавиатурадаги Enter тугмасини босамиз.

 

       Шу билан бирга автоматик анимацияларда фойдаланиш мумкин булган яна бир эффект мавжуд - бу маска катлами. Маска катламини учун асосий катлам устида янги буш катлам яратамиз. Шу катламни сичкончанинг чап тугмаси билан босиб Маска - Mask буйругини танлаймиз. Натижада катлам кук рангга узгаради ва иккала катламлар узгаришлардан химояланади. Маска катламдан шу химояни учириб, бошкарув кадрда бир нечта туртбурчаклар чизамиз. Кейин яна маска катламнинг химоясини ёкиб клавиатурадаги Enter тугмасини босамиз ва натижани курамиз.

 

       Маска катламдаги бошкарув кадрни motion tweening анимациялаштирилса харакатланиш эфекти янада чиройли булади.

 

 

Иш куроллар (ёрдамчи тугмалар) маъноси

- V - Шакл ёки сохани танлаш ва уни кадр буйлаб харакатлантириш
- A - Кадрда танланган шакл чегараларини узгартириш
- N- Кадрга чизик турдаги шакл чизиш
- L - Кадрда лассо ёрдамида ихтиёрий соха танлаш (сехирли таёкча ва купбурчак ласо холатлари хам мавжуд)
- P - Кадрга купбурчак турдаги шакл чизиш
- T - Кадрга матн элементини кушиш
- O - Кадрга айлана турдаги шакл чизиш
- R - Кадрга туртбурчак турдаги шакл чизиш (брчаклари айланасимон холати хам мавжуд)
- Y - Кадрга калам ёрдамида шакл чизиш (чизилган шакл чегаралар турини узгартириш холати хам мавжуд)
- B - Кадрга муйкалам ёрдамида шакл чизиш (чизиш тури, муйкалам калинлиги ва шаклини узгартириш холатлари хам мавжуд)
- Q - Кадрда танланган шаклни чузиш (шаклни айлантириш, чузиш, кийшайтириш, чегараларини узгартириш холатлари хам мавжуд)
- F - Кадрда танланган шакл рангларининг йуналишини узгартириш
- S - Кадрда танланган шакл чегаралар рангини узгартириш
- K - Кадрда танланган шакл орка рангини узгартириш (тулик чекланган шакл, тулик чекланмаган шакл ва бутунлай чекланмаган шакл орка рангини узгартириш холатлари хам мавжуд)
- I - Кадрда ишлатилган рангни кайта танлаш
- E - Кадрда ихтиёрий сохани учиргич ёрдамида учириш (чегара, орка ранг ва танланган ранг, учиргич калинлиги ва сехирли учиргич холатлари хам мавжуд)
- H - Кадр сохасини силжитиш
- Z - Кадрни маштабини узгартириш (катталаштириш ёки кичкиналаштириш холатлари хам мавжуд)

       чизиклар рангини ва орка рангини узгартириш сохаларини танлаганимизда куйидаги мулокот сохаси хосил килинади.

 

       У ёрдамида ёки ранг коди оркали, ёки 256 рангдан танлаб, ёки спектрдан рангни танлаб олишимиз, хамда ранг бериш йулини танлашимиз мумкин. Рангни бошка йул билан хам узгартириш мумкин. Бунинг учун Окно менюсидаги Цветовой набор (Ctrl+F9) ва Цветовой микшер (Shift+F9) буйрукларни ишга туширамиз.

 

       Ойнанинг унг томонида кадрни куриш масштабини узгартириш сохаси жойлашган. У ёрдамида тулик кадрни, тулик иш сохани, 25%, 50%, 100%, 200%, 400% ва 800% куринишига утказиш мумкин.

       Хар бир график шакл ва белги узининг хусусиятларига эга. Ушбу хусусиятлани экранга чикариш ва уларни узгартириш учун чап тугмаси билан танлаб Свойства (Proprties) ёки Ctrl+F3 ёки Окно менюсининг шу номли буйругини танламиз. Натижада шу номли мулокот ойнаси экранда хосил килинади ва у ёрдамида биз хар бир график шакл ва белгининг хусусиятларини узгартиришимиз мумкин булади.

 

       Масалан, иш соханинг буш жойига босиб шу ойнада хосил килинган элементлар оркали иш соханинг хажмини, орка рангини ва кадрлар алмашиш тезлигини узгартиришимиз мумкин. Агар бошкарув кадр танланган булса, у холда анимация тури, унинг хусусиятлари, товуш билан жихозланиш ва хоказо холатларини узгартиришимиз мумкин. Агар матн элементи танланган булса, у холда матн харфлар шакли, катталиги, интерваллари, ранги, абзацда жойланиши ва хоказо шрифтга тегишли холатларни узгартириш имконияти пайдо булади. Агар эса график шакл танланган булса у холда унинг кадрда жойланиш координаталари, катталиги, чегара чизикларининг калинлиги ва ранги, улар тури ва шаклнинг орка (ички) рангини узгартириш имконияти пайдо булади.

8.8. Macromedia Flash дастурининг менюси.

Меню Файл

Новый (Ctrl+N) - Янги файл яратиш.
Новый из шаблона - Янги файлни шаблондан яратиш .
Открыть (Ctrl+O) - Эски илгари яратилган файлни очиш.
Открыть как библиотеку (Ctrl+Shift+O) - Белгилар кутувхонаси холатида очиш.
Закрыть (Ctrl+W) - Файлн беркитиш.
Сохранить (Ctrl+S) - Файлни саклаш.
Сохранить как (Ctrl+Shift+S) - Янги ном остида файлни саклаш.
Сохранить как шаблон - Файлни шаблок куринишида саклаш.
Вернуть -
Импортировать (Ctrl+R) - Файлга янги Flash га мансуб булмаган объектни актив бошкарув кадрга кушиш.
Импорт в библиотеку - Файлга янги Flash га мансуб булмаган объектни "Белгилар кутубхонаси"га кушиш.
Экспортировать ролик (Ctrl+Alt+Shift+S) - Харакатчан анимацияни экспорт (саклаш) килиш
Экспортировать изображение - Бошкарув кадрни экспорт (саклаш) килиш
Общие настройки (Ctrl+Shift+F12) - Харакатчан анимация роликини куриб чикариш хусусиятлари.
Просмотр - Харакатчан анимация роликини куриб чикариш.
Опубликовать (Shift+F12) -
Настройки страницы -
Просмотр печати -
Печать (Ctrl+P) -
Отправить -
Выход -

Меню Правка

Отмена (Ctrl+Z) -
Повтор (Ctrl+Y) -
Вырезать (Ctrl+X) -
Копировать (Ctrl+C) -
Вставить (Ctrl+V) -
Вставить на месте (Ctrl+Shift+V) -
Специальная вставка -
Очистить (BackSpace) -
Дублировать (Ctrl+D) -
Выделить все (Ctrl+A) -
Отменить выделение (Ctrl+Shift+A) -
Вырезать кадры (Ctrl+Alt+X) -
Копировать кадры (Ctrl+Alt+C) -
Вставить кадры (Ctrl+Alt+V) -
Очистить кадры (Alt+BackSpace) -
Выделить все кадры (Ctrl+Alt+A) -
Править символы (Ctrl+E) -
Редактировать выделение -
Редактировать на месте -
Редактировать все -
Настройки (Ctrl+U) -
Горячие кнопки -
Разметка шрифта -

Меню Вид

Перейти -
Увеличить (Ctrl+=) -
Уменьшить (Ctrl+-) -
Масштаб -
Контуры (Ctrl+Alt+Shift+O) -
Быстрый (Ctrl+Alt+Shift+F) -
Антиалиасинг (Ctrl+Alt+Shift+A) -
Антиалиасинг текста (Ctrl+Alt+Shift+T) -
Монтажный стол (Ctrl+ Alt+T) -
Рабочая область (Ctrl+Shift+W) -
Линейка (Ctrl+ Alt+Shift+R) -
Сетка -
Направляющие -
Привязать к пикселям -
Привязать к объектам (Ctrl+Shift+.) -
Показать подсказки формы (Ctrl+ Alt+H) -
Скрыть грани (Ctrl+H) -
Скрыть панели (F4) -

Меню Вставить

Преобразовать в символ (F8) -
Новый символ (Ctrl+F8) -
Слой -
Папка слоя -
Направляющая движения -
Кадр (F5) -
Удалить кадры (Shift+F5) -
Ключевой кадр -
Пустой ключевой кадр -
Очистить ключевой кадр (Shift+F6) -
Создать двойное движение -
Сцена -
Удалить сцену -

Меню Изменить

Слой -
Сцена (Shift+F12) -
Документ (Ctrl+J) -
Смягчение -
Выпрямление -
Оптимизация (Ctrl+Alt+Shift+C) -
Форма -
Обменять символ -
Дублировать символ -
Обменять битмап -
Трассировать битмап -
Трансформация -
Выровнять -
Выровнивание -
Кадры -
Группировать (Crtl+G) -
Разгруппировать (Ctrl+Shift+G) -
Разделить отдельно (Ctrl+B) -
Распределить по слоям (Ctrl+Shift+D) -

Меню Текст

Шрифт -
Размер -
Стиль -
Выровнять -
Интервал -
Включить скроллинг -

Меню Управление

Проиграть (Enter) -
Перемотать назад (Ctrl+Alt+R) -
Перейти в конец -
Шаг вперёд (>) -
Шаг назад (<) -
Проверить ролик (Ctrl+Enter) -
Отладка ролика (Ctrl+Shift+Enter) -
Проверить сцену (Ctrl+Alt+Enter) -
Зациклить воспроизведение -
Воспроизвести все сцены -
Включить простые действия фрейма -
Включить простые кнопки (Ctrl+Alt+B) -
Заглушить звук -
Включить просмотр в рельном времени -

Меню Окно

Новое окно -
Панели -
Инструменты -
Монтажный стол -
Свойства -
Ответы -
Выравнивание -
Цветовой микшер -
Цветовые наборы -
Информация -
Сцена -
Трансформация -
Действия -
Отладчик -
Проводник роликов -
Сноска -
Выход -
Доступность -
Компоненты -
Параметр компонентов -
Библиотека -
Основные библиотеки -
Сайтспринг -
Наборы панелей -
Сохранить расположение панелей -
Закрыть все панели -
Каскад -
Плитки -

 

Зарегистрированный
Анонимно